Охири моҳи октябр дар сомонаҳои иҷтимоии Тоҷикистон хабар дар бораи ду зане нашр шуд, ки миёни онҳо муноқиша ба вуқӯъ пайвастааст. Барои яке аз онҳо ин муноқиша бо бистаришавӣ дар беморхона ва барои дигаре бо ҳабс ба анҷом расид. Фаъолони Душанбе ва наздикони ҷабрдида низоъро чунин шарҳ додаанд: зани аввал зани дуюмро латукӯб кардааст. Аммо хабарнигорони маҳаллӣ ҳангоми инъикоси ин қазия бо ҷидду ҷаҳд аз мавзӯи бисёрзанӣ, ки дар Тоҷикистон бо вуҷуди мамнӯиятҳои қонунӣ ба як падидаи густурда табдил ёфтааст, канорагирӣ карданд.
«Репортёри нав» ин вазъиятро пайгирӣ менамуд.
Охири моҳи октябр дар як гурӯҳи бузурги бахши тоҷикии Фейсбук як достони муаллифи номаълум пайдо шуд: як зани ҷавон пас аз лату кӯби шадид дар бемористони шаҳрӣ дар ҳолати кома қарор дорад ва ҷинояткори эҳтимолӣ дар озодӣ (ҳоло) қарор дорад. – (қайди муаллиф). Чанд рӯз пас аз ҷузъиёти ин фоҷиа фаъолони маҳаллӣ дар саҳифаҳои худ хабарро паҳн намуданд. Аз тавсифи онҳо маълум шуд, ки зани аввал зани дуюми шавҳарашро берун аз шаҳр бурда, лату кӯб кардааст. Хамаи ин моҳи август руй дод, вале касе ба чавобгарй кашида нашуд.
Пас аз муддате фаъолон бо дархости муҷозоти ҷинояткорон ба мақомоти Тоҷикистон муроҷиатнома нашр карданд.
«Рӯзи 25 август, соати 2-и рӯз Мадинаро ба самти номаълум бурданд ва 26 август соати 3-и шаб ба модараш занг зада гуфтанд, ки духтараш дар шӯъбаи эҳё қарор дорад. Дар ин муддат ҷабрдида дар куҷо буд? Чаро духтарро бо аломатҳои зӯроварӣ ба беморхона бурданду мақомотро даъват накарданд? Аъзои бадани ҷабрдида кабуду дар гарданаш осори бӯғӣ низ боқӣ монда буд . Духтар беҳуш, дар остонаи маргу зиндагӣ қарор дошт. Субҳи рӯзи 26-уми август модари ҷабрдида ба ШКД-и Сино 2 ариза навиштааст, вале бо кадом сабабҳо аризаи ӯ танҳо рӯзи 6 сентябр баррасӣ шудааст. Бисёр сабабҳо дар ин ҳолат ба миён меоянд. Ҷиноят ҳаст, ҷабрдида ҳаст, аммо ҷинояткор нест”, навиштааст яке аз фаъолони Душанбе Зуля Рахматова (имло ва аломатҳои пунктуатсияи муаллиф маҳфуз аст).
Ин мақола рӯзи 28 октябр нашр шуд, ки дар он замон тамоми Душанбе танҳо дар бораи фоҷеаи рухдода ҳарф мезад, дар ҳоле, ки исми ҳамаи ширкаткунандагон ва ҷои кори онҳо маълум буд. Як рӯз пас аз нашри ин мақола дар вебсайти гурӯҳи расонаҳои «Азия-Плюс» нахустин хабаре пайдо шуд, ки мардум тақозо доранд, ки масъулони қазияи Мадина муҷозот шаванд. Рӯзноманигорон тавзеҳ доданд: онҳо кӯшиш карданд, ки аз Вазорати корҳои дохилии кишвар ва аз наздикони ҷабрдида шарҳ бигиранд, аммо бенатиҷа. Пас аз як рӯз ба «Азия-Плюс» муяссар шуд, ки бо хонаводаи ҷабрдида сӯҳбат кунад ва маълум кунад, ки дар ин маврид ҳатто парвандаи ҷиноӣ боз нашудааст.
Номи ду ҷонибҳои даргирро дар паёмҳои аввали худ «Азия-Плюс» ном набурдааст. Ҳамаи дигар расонаҳои мустақил нисбатиин масъала хомӯш монданд. Онҳо дар ин бора танҳо баъд аз мулоқоти раиси пойтахт, писари раисиҷумҳури Тоҷикистон, Рустами Эмомалӣ бо раҳбарони ниҳодҳои қудратии пойтахт сӯҳбат карданд. Дар онҷо гуфта мешуд: аз рӯи ин ҳодиса парвандаи ҷиноятӣ боз шуда, ду гумонбар боздошт шудаанд, ки оилаи Давлатовҳо – Парвиз (аз рӯи шиноснома Лутфулло) ва Азиза мебошанд.
Рӯзноманигорон дар сархати нашрияҳои нахустини худ дар бораи ин матлаб ҷуръатона ибораи “Қазияи Мадина”-ро ҷой додаанд, зеро хуб медонанд, ки тамоми пайравонашон аз ҳодисаи рухдода аллакай огоҳ аст. Бо вуҷуди ин, онҳо ҳанӯз тавзеҳот доданд ва ин тавзеҳот ба ин монанд буданд:
«Истифодабарандагони ФБ хабар доданд, ки зани ҷавон аз дасти зани қонунии марди боӯ мулоқоткунанда рабуда ва сахт латукӯб карда шудааст. Баъдан маълум шуд, ки Мадинаро Азиза Давлатов, ҳамсари ҳамкораш Лутфулло Давлатов бар асари рашк ба шавҳараш шадидан латукӯб кардааст”, навиштааст Радиои Озодӣ.
Ё монанди ин:
«Дар шабакаҳои иҷтимоӣ гуфта мешуд, ки ҷабрдида аз ҷониби Азиза Давлатова, ҳамсари марде, ки бо ӯ мулоқот мекард, рабуда ва сахт лату кӯб шудааст», – хабар медиҳад You.tj.
Ё монанди ин:
«Тибқи маълумоти пешакӣ, духтар шадидан латукӯб шудааст. Гумонбаршуда дар ин парванда шаҳрванд А.Д. аст, ки эҳтимолан бо ҳамин тариқ метавонад аз ҷабрдида барои муносибаташ бо шавҳараш интиқом бигирад”, гуфт Sputnik Тоҷикистон дар бораи ин ҳодиса.
Аммо на ҳамаи расонаҳо кӯшиш карданд, ки воқеаро шарҳ диҳанд. Масалан, АМИТ «Ховар» танҳо бо хабари «дар ҷаласа рафти тафтишоти пешакӣ ва корҳои анҷомдода оид ба расонидани зарари ҷисмонӣ ба шаҳрванд Мадина Мамадҷонова баррасӣ шуд», маҳдуд гардид.
Ҷузъиёти он, ки чаро пештар парвандаи ҷиноятӣ оғоз нашудааст, чаро Парвиз (Лутфулло) бо ин ҳама номуайянии шахсияташ низ боздошт шудааст ва раиси шаҳр ба ин чӣ иртибот дорад. Далели он ки ҷабрдида ҳамсари дуюми Парвиз (Лутфулло) низ будааст.
Рӯзи дигар, 2-юми ноябр, пас аз аввалин гузоришҳои расмӣ, Радиои Озодӣ он чизеро, ки ба ҳама аллакай маълум буд,такрор кард:
Парвиз (Лутфулло) писари як мансабдори собиқадор аст. Падари ӯ Давлаталӣ Давлатзода собиқ муовини аввали раиси Ҳизби халқии демократии Тоҷикистон ва вакили Маҷлиси намояндагони МОҶТ аст. Ӯ дар сӯҳбат бо хабарнигорон гуфтааст, ки бояд дар назди қонун на писараш, балки келинаш Азиза Давлатова ҷавоб диҳад.
«Ҳоло нисбати Парвиз айб эълон мекунанд, аммо ӯ дар чӣ гунаҳкор аст, ман намефаҳмам», – гуфт ӯ.
Пас аз як рӯз Радиои Озодӣ бо падари Мадинаи маҷрӯҳ дар тамос шуд:
«Вақте ки ман ба Душанбе омадам, модари Мадина ба ман гуфт, ки вай воқеан, тавре ки дар он ҷо мегӯянд, зани дуюм аст, ба ақидаи ман, вай хонум аст. Вай хонуми Парвиз Давлатов буд. Ҳамсарам гуфт, ки ӯ Мадинаро никох кардаасту духтарам зани дуюмаш буд. Ман дар бораи ин тафсилот намедонистам ва дар маҷмӯъ ҷузъиёти ҳаёти шахсии Мадина аз ҷониби модараш аз ман бомаҳорат пинҳон карда шуда буд ” – гуфт ӯ ба хабарнигорон.
Аммо Радиои Озодӣ ин мавзӯъро минбаъд густариш надодааст.
Пас аз як ҳафтае, ки раиси шаҳр ба ин қазия аҳамияти хосаро зоҳир намуд, аввал сардори ВКД-и ноҳия, сипас муовини додситони ноҳия аз мақом барканор шуданд. Дар вебсайти ин нашрия сӯҳбат бо вакилони мудофиа ва ҳомиёни ҳуқуқи башар нашр шудааст. Рӯзноманигорон сабабҳои боз шудани парвандаи ҷиноиро танҳо пас аз ҷалби таваҷҷӯҳи Рустами Эмомалӣ ба “парвандаи Мадина” баррасӣ карданд.
Боқимондаи нашрияҳои маъруфи мустақил, бо вуҷуди он ки Мадина ҳанӯз дар ҳолати вазнин қарор дорад ва ҷузъиёти қазия номаълум боқӣ мондааст, аз рӯйпӯши ин хабар комилан даст кашиданд. Худи шунавандагон дар шабакаҳои иҷтимоӣ ба таҳлили қиссаи ҳайратангез шурӯъ карданд. Мардум ба ду ҷониб тақсим шуданд: онхое, ки Азизаро сафед мекарданд, ки «шарафи оиларо химоя мекард» ва онхое, ки Мадинаро раҳм мекарданд. Дар ин сӯҳбатҳо бисёрзанӣ низ хеле гарм матраҳ шуд, зеро ин мавзӯъ барои Тоҷикистон дар солҳои охир ба яке аз дардноктарин масъалаҳо табдил ёфтааст. Албатта, дар ҷумҳурӣ омор оид ба бисёрзанӣ нигоҳ дошта намешавад, аммо дар соли 2018 гуфта шудааст, ки ҳудуди 10%-и мардон дар кишвар зиёда аз як зан доранд. Дар ҳамин ҳол, рӯзноманигорони маҳаллӣ тарҷеҳ медиҳанд, ки дар ин мавзӯъ ё шӯхӣ кунанд, ё аз он чашм пӯшанд.
Дар ҳоле ки ҳамкорони онҳо аз кишварҳои дигар таваҷҷуҳро ба мақоми Мадина ҷалб карда, бо истифода аз як фурсати иттилоотӣ, дарҳол аз мушкилоти мавҷуда ёдовар шуданд. Масалан, Медиазона дар ин бора аллакай матолиби аввалро зери унвони «Зану шавҳар аз Душанбе ба сӯиқасд ба куштор ва шиканҷаи зани дуюмашон гумонбар мешаванд» нашр кардааст. Дар матни ин паём рӯзноманигорон зикр кардаанд: «Маълумот дар бораи маъшуқа будани Мамадҷонова ислоҳ шудааст. Вай зани дуюми Давлатов буд.” Баъдан, Mediazona як китоби Лонреро бо саргузаштҳои занони тоҷик, ки тасмим гирифтаанд, ки зани дуюм шаванд, шарҳи коршиносон дар ин мавзӯъ ва тавсифи ҳама мушкилоти ба вуҷуд омадаи бисёрзанӣ нашр кардааст.
Маълумот аз сомонаи https://newreporter.org/2021/11/17/devushka-kotoraya-s-nim-vstrechalas-kak-zhurnalisty-v-tadzhikistane-zakryvayut-glaza-na-mnogozhyonstvo/?fbclid=IwAR3t1O76Rl 8pXfl7oMCXJr_jxcs-EvPGf8oxfn8AC6Xig гирифта шудааст.
Шарҳи худро гузоред